As receitas de Nadal multiplícanse desde que a cociña invadiunos o corazón e case calquera canle de televisión. Receitas modernas, frescas e renovadoras están ao noso alcance nestas semanas de reunións e banquetes; os Nadais dos nosos anos han ir enchendo os menús cos sabores de sempre resoltos renovados con presentacións novidosas pero tamén están as viandas que se pegan á tradición de cada zona. Vivimos tempos de globalización e cada vez parecémonos máis os uns aos outros, iso si, cada un ao seu xeito. Hoxe recuperamos os pratos que se servían nas casas de Galicia para celebrar as noiteboas: comida tradicional a base dos produtos que se tiñan máis a man ou que se podían conseguir con certa regularidade.
Este é o gran prato das noiteboas, Nadais e noitevellas nas mesas de Galicia ata os anos sesenta, cando comeza a emigración masiva do campo ás cidades e cambian os modos de consumo e os gustos na mesa. O consumo dos alimentos antes da modernización dos sesenta estaba ligada á temporalidade; así, en Galicia había un gran número de pequenos propietarios de terras nas que cultivaban alimentos para o autoconsumo.
A coliflor é unha hortaliza que atopamos na horta ou no mercado desde novembro ata marzo, ten unha textura consistente e un sabor doce e bo. Ao seu lado, o bacallau, que podía conservarse moito tempo grazas á salgadura, era o acompañante perfecto para a lixeira hortaliza.
É un prato do Nadal exquisito e moi fácil de preparar.
Ingredientes para catro persoas:
Como preparalo, paso a paso
Tes que desalar en auga os lombos de bacallau durante dous días horas. Pon coidado en colocalos coa pel cara arriba. Pon unha cacerola con auga e sal a ferver e engade a coliflor limpa e pelada, en catro anacos, a cebola en dúas metades, e as catro patacas rota en anacos grandes. Logo de quince minutos de fervor, hai que agregar os lombos do bacallau á cacerola e deixar ferver durante 5 minutos máis.
Só queda servir o bacallau, a coliflor e as patacas, e cubrilo coa allada que faremos separadamente.
Como se prepara a allada
Corta os allos en láminas e bótaos nunha tixola con aceite quente ata que se douren. Cando teñan cor, hai que retirar a tixola do lume, deixala arrefriar, e engade o pementón doce e un grolo pequeno de vinagre. Mestura ben todo o conxunto e déixao repousar, para que os restos de pementón deposítense no fondo.
Foto de Juantiagues
O capón de Vilalba permanece como un prato de luxo aínda hoxe en día. Nas mesas da Galicia atlántica e labradora, o capón significaba un luxo, unha forma de apartar o sustento diario do que se ía a comer un día de festa, nunha data sinalada como a Noiteboa e o Nadal o capón ocupaba un lugar de privilexio na mesa das xentes de Galicia. Na actualidade segue sendo considerado un produto de luxo e a alternativa á imposición anglosaxona do pavo como alimento preferido nas festas do nadal. A preparación non ten demasiadas complicacións xa que se trata dun produto de luxo que se goza máis polas súas propias virtudes que polos engadidos ou preparados posteriores.
Para saber as claves para comprase un capón en óptimas condicións, recomendamos unha visita ao mítico blog de Colineta, unha referencia blogueira na gastronomía galega.